-Με την πρώτη σας ποιητική συλλογή «'Αγια
νήπια» πειραματίζεσθε πάνω στους κατακτημένους τρόπους της ποίησης και την
εμβολιάζετε με τις νέες οπτικές μέσω της τεχνολογίας. Σε ποιό σημείο μπορεί να
σταθεί το μέλλον της ποίησης, όταν ο κόσμος μας έχει αλλάξει συνολικά,
υπακούοντας στην αέναη ρευστότητά του;
Ο Auden έλεγε «η ποίηση δεν κάνει τίποτα να συμβαίνει». Δεν ξέρω αν το έλεγε με τη μεριά του παρόντος ή του μέλλοντος, η ποίηση πάντως ελάχιστα ενδιαφέρεται είτε για το μέλλον είτε για τον κόσμο. Η ποίηση είναι ο τόπος άσκησης μίας ελευθερίας, η αποδέσμευση ενός είδους προσωπικής ουσίας που γίνεται η αφετηρία ενός νέου κόσμου. Ο κατά κεφαλήν κόσμος όμως της ποίησης έχει ανοίξει τόσο τα σύμβολά του, που έχει γίνει σύμβολο του εαυτού κι έτσι ο μόνος λόγος ύπαρξης του κόσμου είναι για να αντανακλά τον εαυτό. Δεν είναι λίγες οι φορές που έχει τσακιστεί η πραγματικότητα μέσα στην ποίηση. Κι αν θα ήθελα να καταλήξω κάπου, θα ήταν στο ότι δεν πρέπει να ανησυχεί το μέλλον της ποίησης, αλλά ο κόσμος όταν τον βάλει στο μάτι η ποίηση.
Το ότι κόσμος μας έχει αλλάξει «συνολικά» είναι όπως και να ‘χει μία τολμηρή διαπίστωση. Ζούμε όμως το τέλος μίας εποχής. Και ιστορικά το τέλος πριν το νέο άγνωστο αγκαλιάζεται σφιχτά με τον μετεωρισμό και τη μελαγχολική περιπέτεια της προσαρμογής. Εδώ, ωστόσο, αρχίζω να παρατηρώ να συμβαίνει το αντίθετο: τεντωμένα αντανακλαστικά, μια βιασύνη να πρωταγωνιστήσουμε σε κάτι που ακόμη ελάχιστα μπορούμε να κατανοήσουμε και να περιγράψουμε.
-'Οσο και αν θέλετε να κρυφτείτε, η ποίηση
σας είναι γεμάτη από αυτοβιογραφικά στοιχεία. Πώς θα περιγράφατε τον εαυτό σας,
αν σάς ζητούσαν να μιλήσετε για εσάς εξομολογητικά; Ποιό είναι εκείνο το
στοιχείο του βίου σας που δεν αποτυπώνεται στην ποίηση σας, έστω και κρυπτικά;
Το να βλέπει κάποιος ένα τραπέζι, ένα όνομα, ένα χωριό, ένα σπίτι και να το ονομάζει αυτοβιογραφία, είναι κάτι που δεν εμπίπτει στο χώρο της ποίησης. Άλλο το ημερολόγιο των σκέψεων και άλλο η ποίηση των εικόνων. Η ποίηση απαιτεί άλλη οντολογία και άλλα εργαλεία. Υπάρχουν ποιητές που μιλούν μόνο γι’ αυτά που ξέρουν. Ακόμα κι αν αυτά που ξέρουν δεν αξίζει να συζητηθούν. Γιατί αυτά που ξέρουν είναι η φιλολογία της ποίησης κι όχι η εμπειρία. Τι εννοώ εμπειρία της ποίησης: να βλέπει κανείς θάλασσα και να την κάνει συρματόπλεγμα. Τα γενέθλια να γίνονται μνημόσυνο. Τα νυκτόβια πουλιά, μοναξιά. Έχεις και το ένα και το άλλο, αλλά δεν γράφεις ποίηση ποτέ με αυτά που είδες ή με αυτά που έζησες.
Θα περιέγραφα τον εαυτό μου ως ένα άτομο που του είναι πολύ δύσκολο να περιγράψει την εαυτή του. Έχω αφήσει έξω από την ποίηση στοιχεία και εικόνες του έρωτα και της καταστροφής· ζηλεύω τα ποιήματα που είναι σχεδόν ενσώματα και σχοινοβατούν.
-Ο πειραματισμός, η κινητικότητα της
γλώσσας σας, υφολογικά και κοινωνιολογικά, κινείται σ' ένα ευρύ πλαίσιο
γλωσσικών και νοηματικών λύσεων. Αν έπρεπε να αναζητήσουμε τους ποιητικούς σας
προγόνους, ποιοι είναι αυτοί και ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους; Πώς μπορεί
το πνεύμα της Παλαιάς Διαθήκης, το οποίο μετέρχεσθε, να μεταγγιστεί σε μία νεότερη
ποιήτρια κι όταν δημιουργείται αυτή η σχέση, τι χαρακτηριστικά παίρνει;
Πρόγονοί μου είναι όλοι όσοι τους δόθηκε ένα χαρτί με γραμμές και γράψανε από την άλλη, για να φέρω στην κουβέντα και τον Χιμένεθ. Πρόγονοί μου είναι όλες όσες κατασπάραξαν το πλευρό του αδάμ.
Η Παλαιά Διαθήκη είναι ο τεράστιος χάρτης του ανθρώπου, ανεξαρτήτου ηλικίας. Κάθε στίχο της τον βλέπω να καταφέρνει να είναι μία φιλοσοφική και ποιητική αφετηρία. Η γλώσσα των βιβλίων της, οι ιστορίες της, τα σύμβολά της, οι αμέτρητοι τρόποι να ξαναδείς τους ανθρώπους της την κάνουν το πιο αδιάβαστο βιβλίο. Πάνω απ’ όλα, χωρίς την Παλαιά Διαθήκη, δεν θα μπορούσε η ανθρωπότητα να χρησιμοποιεί, να διερωτάται και να αναλύει τις μεγάλες μορφές της Καινής Διαθήκης, όπως ο Χριστός, ο Ισκαριώτης ο Λάζαρος κ.ά..
- Αρέσκεσθε στις διαδράσεις και στην
διαδραστικότητα. Μήπως ετοιμάζετε ένα δεύτερο βιβλίο, στο οποίο η δραματουργία
του βλέμματος αποζητάει να ανέβει το
βιβλίο σας σε μια σκηνή, εκτεθειμένο στο κοινό το οποίο συνδημιουργεί την
στιγμή της εκφοράς του ποιητικού σας λόγου;
Είναι αστείο, αλλά η ερώτηση αυτή απαιτεί απάντηση που αφορά στο παρελθόν κι όχι το μέλλον. Πράγματι, για δύο – τρία χρόνια πειραματιζόμασταν παρέα με την ποιήτρια Μαρουσώ Αθανασίου, πάνω σε έναν νέο τρόπο γραφής και αφήγησης. Σκοπός μας ήταν να γράφεται το ποίημα ακαριαία, να βγάλουμε τον ποιητή από το δωμάτιο του, να γράψουμε μία ποίηση δημόσια, που γράφεται στο εδώ και τώρα. Αλλά δυστυχώς δεν αρκεί να σου αρέσει και να προσπαθείς κάτι- αυτό το πρότζεκτ ποίησης απαιτούσε τεράστια έκθεση και κόπο και, φυσικά, χώρο που να το στεγάσει. Και αν οι αντοχές εκείνη την περίοδο ήταν λίγες, οι χώροι που θα μπορούσαν να κάνουν κάτι τέτοιο ήταν ακόμα πιο λίγοι. Συνεπώς, θα αργήσει να έρθει αυτό το δεύτερο βιβλίο που θα ανέβει στη σκηνή και θα συνδημιουργήσει με ένα κοινό που το αφορά η δημιουργία, γιατί μέσα σε άλλα που συμπέρανα από το πρότζεκτ εκείνο, είναι επίσης, ότι οι συγγραφείς δύσκολα εμπλέκονται στο εδώ και τώρα και οι πιο έτυμοι τελικά ήταν αυτοί που δεν τους τρόμαζε το αποτέλεσμα.
