Idea Vilariño - Ποιήματα

Η Ιδέα Βιλαρίνιο (1920 - 2009) υπήρξε σημαντική ποιήτρια και λογοτέχνις της Ουρουγουάης. Μετέφρασε και παρουσίασε το μεγαλύτερο μέρος των έργων του Σαίξπηρ στην ουρουγουανή κοινωνία. Μέλος της Γενιάς του 45, μέλος μίας μεσοαστικής καλλιεργημένης οικογένειας, μέλος μίας κοινωνίας ποδοσφαιρόφιλης, ουδέτερης, εκπαιδευμένης [και φιλελληνικής] - θα ήταν επιφανειακό να πούμε ότι η Ι. Βιλαρίνιο δεν αισθάνθηκε μέλος κανενός υγιούς οργανισμού. Είναι όμως γεγονός, ότι σε συνεντεύξεις της, πάντοτε ξεκινούσε να μιλάει για τα ποιήματά της χαμογελαστή και με την ώρα αντικαθιστούσε το χαμόγελο με ˈθli.psi και kai.ˈmɔ. 

Από τα Nocturnos της κυρίως τα παρακάτω ποιήματα. Για μία καλύτερη εικόνα της ποιήτριας, αναζητήστε το βιβλίο Το Άνθος της Στάχτης, στην πολύ καλή μετάφραση και παρουσίαση της Έλενας Σταγκουράκη, εκδόσεις Gutenberg. 

~ * ~

Γ’

Η θάλασσα πηγάδι είναι, σκότος

τα αστέρια απλά πηλός που λαμπυρίζει,

η αγάπη όνειρο και τρέλας κρότος·

η νύχτα κίτρινη μεμιάς γυρίζει.

 

Τα αστέρια απλά πηλός που λαμπυρίζει,

η θάλασσα πικρού νερού πηγάδι,

η νύχτα κίτρινη μεμιάς γυρίζει,

η νύχτα με του ψύχους το ψεγάδι.

 

Η θάλασσα πικρού νερού πηγάδι,

παρά τις στιχουργίες των ανθρώπων·

η θάλασσα πηγάδι είναι σκότος.

 

Η νύχτα με του ψύχους το ψεγάδι.

Παρά τις στιχουργίες των ανθρώπων,

η αγάπη όνειρο και τρέλας κρότος.

(Πρώιμα Ποιήματα, 1942)

ΩΣ ΠΟΤΕ

 

Ως πότε νεύματα και

νοήματα και λέξεις

η γνωστή κωμωδία

το άθλιο καρναβάλι

η θλιβερή περιπέτεια

μιας ύπαρξης εγκάρδιας

ανάμεσα σε τόσα

είδη άψυχα και κρύα

που στην κατάστασή τους

θα φτάσουμε μια μέρα.

(Νυχτερινά)

 

ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟΣ

 

Σαν και το σκύλο μόνος

σαν τον τυφλό και τον τρελό

με ανεμούριο ίδιος, που στον ιστό γυρίζει

μόνος μόνος μόνος

σαν το νεκρό σκυλί ή

σαν άγιο μοναχό ή

σαν και το μενεξέ ή

σαν το γραφείο τη νύχτα

άδειο και κλειστό

απομονωμένο

κανείς δεν θα πάει

πια κανείς δεν θα ‘ρθει

του θανάτου του τον τρόπο κανείς δεν θα σκεφτεί

κανείς δεν θα φωνάξει

κανείς δεν θ’ ακούσει τις φωνές για βοήθεια

κανείς κανείς κανείς

δεν νοιάζεται κανείς.

Σαν το γραφείο τη νύχτα, τον άγιο ή το κοντάρι

απ’ όλα ξεκομμένος

μόνος σαν τον νεκρό μες στη διπλή του κάσα

να χτυπάει το καπάκι και να κραυγάζει

και στο σπίτι

οι συγγενείς να πίνουν αγχολυτικά και τίλιο

και επιτέλους να ξαπλώνουν

ενώ ο θάνατος κλείνει το στόμα του άλλου

που σιωπά και πεθαίνει σε πηχτό σκοτάδι

μόνος σαν νεκρός ή σαν σκύλος

με ανεμούριο ίδιος, που στον ιστό γυρίζει

μόνο μόνο μόνο

(Νυχτερινά, 12 Ιανουαρίου 1951)

 

ΑΠΑΡΙΘΜΩΝΤΑΣ

 

Ασθένεια και κρύο

και στενοχώρια τόση

και μέρες μέρες μέρες

ασθένεια και θλίψη

και κόπωση και αρρώστια.

Αέρας παγωμένος

και βάσανα και κρύο

κανείς ουτ’ ένα γράμμα

μιζέρια ελεημοσύνη

λογαριασμοί αποδείξεις.

Ο άνεμος στον τρίτο

χαράματα απαίσια

και νύχτες πιο χαμένες

καημοί

και μέρες μέρες μέρες

μιζέρια αέρας κρύο

ασθένεια και θλίψη.

 

(Νυχτερινά, 1953)

 

 

ΣΑΝ ΠΑΡΩ ΚΑΘΡΕΦΤΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΠΑΝΙΟ…

 

Σαν πάρω καθρέφτη για το μπάνιο

στο πρόσωπο θα με κοιτάξω

θα κοιταχτώ

αφού ποιος άλλος τρόπος πες μου

ποιος τρόπος άλλος να μάθω ποια είμαι.

Κάθε φορά που το κεφάλι θα σηκώνω

απ’ τον κυκεώνα βιβλίων και χαρτιών

φέρνοντας το κενό και κορεσμένο

αφήνοντας το εκεί ν’ αναπαυτεί για μια στιγμή

στα μάτια θα το κοιτάζω με κάτι

σαν ανησυχία και περιέργεια και φόβο

ή μονάχα με κούραση με δυσθυμία

με την αντίστοιχη φιλία την παλιά

με προσήλωση, με σοβαρότητα θα με κοιτάζω

σαν εκείνη την παράξενη φορά – στα έντεκά μου –

και κοίτα, θα μου λέω, να ‘σαι

σίγουρα

θα σκέφτομαι δε μ’ αρέσει ή θα σκέφτομαι

ότι το πρόσωπο αυτό το μόνο δυνατό υπήρξε

και θα μου λέω, αυτή είμαι εγώ, αυτή είναι η ιδέα

και θα της χαμογελώ

δίνοντάς μου κουράγιο.

 

(Νυχτερινά, 7 Φεβρουαρίου 1965)