Άλμπερ Καμύ: Οι Δίκαιοι

OI ΔΙΚΑΙΟΙ παίχτηκαν για πρώτη φορά στις 15 Δεκεμβρίου 1949, στο Θέατρο Εμπερτό, με σκηνοθεσία του Πωλ Ετλύ και σκηνογραφίες και κοστούμια του Ρονέ. 

Οι Δίκαιοι γράφτηκαν το 1949 και ασχολούνται με ένα τρομοκρατικό χτύπημα στην τσαρική Ρωσία του 1905, σχεδόν την εποχή που ξέσπαγε η επανάσταση που προηγήθηκε της Ρωσικής του 1917 και κατέληξε σε μια μικρή φιλελευθεροποίηση του αυταρχικού καθεστώτος. Η «Οργάνωση Μάχης» ήταν το ένοπλο τμήμα του σοσιαλεπαναστατικού κόμματος (Εσέροι). Ανάμεσα στις άλλες δράσεις τους αποφάσισαν την εκτέλεση του Μεγάλου Δούκα, Σεργκέι Αλεξάντροβιτς, διοικητή της Μόσχας και θείου του Τσάρου Νικόλαου Β΄. Την εκτέλεση πραγματοποίησε το μέλος της οργάνωσης Ιβάν Καλλιάγεφ. 
Ο Καμύ ερευνά δυο πλευρές του γεγονότος που παρουσιάζουν μεγάλο πολιτικό και υπαρξιακό ενδιαφέρον. Από τη μια είναι ο θάνατος, θέμα που παίρνει τη μορφή ενός δυσαπάντητου ερωτήματος: έχει ένας αγωνιστής δικαίωμα ζωής και θανάτου πάνω στον αντίπαλο που επιδιώκει να ανατρέψει αλλά και στον ίδιο του τον εαυτό. Το άλλο, εξίσου σημαντικό, αφορά την σχέση του μέλους με την πολιτική συλλογικότητα που ορίζεται ως «οργάνωση».


Dora
Μα είναι παράλογο Boria!

Σιωπή.

Annenkov
Dora, νομίζεις πως ο άνθρωπος μπορεί ν’ αλλάξει το πεπρωμένο;

Dora 
Του αλλουνού,σίγουρα· το δικό του,αμφιβάλλω.

Annenkov
Ωστόσο, αν αποδέχεσαι τη δυνατότητα του πρώτου, τότε αναγκαστικά οφείλεις να κάνεις το ίδιο και για το δεύτερο.

Dora 
Δεν βλέπω τον λόγο! Πώς θα μπορούσε ο άνθρωπος να δράσει πάνω στο δικό του πεπρωμένο;

Annenkov
Μετατρέποντας αυτό του άλλου!

Dora 
Εξηγήσου Boria.

Annenkov
Άκου, εάν ένας άνθρωπος ενεργεί πάνω στο πεπρωμένο αλλουνού, ο δεύτερος μπορεί να το κάνει όπως κι ο πρώτος. Έτσι ο πρώτος άνθρωπος θα έχει ενεργήσει πάνω στο δικό του πεπρωμένο έμμεσα…

Dora, σκεφτική 
Άρα κάθε μας πράξη μπορεί να μας μεταβάλλει.

Annenkov
Και ιδίως το σχέδιο που έχουμε αποφασίσει!

Dora 
Ναι, τώρα, καταλαβαίνω. Δεν θα ’μαστε ποτέ ξανά οι ίδιοι μετά…

Annenkov
Ακριβώς, Dora. Να γιατί ο καθένας μας πρέπει να ’ναι έτοιμος για τούτη τη μεταμόρφωση.

Dora 
Είμαι έτοιμη, Boria, μα φοβάμαι για τον Yanek. Χρόνος. Είναι τόσο…

Annenkov
Μην ανησυχείς για κείνον! Τα πάντα σε κείνον είναι μεγάλα!

Dora 
Έχεις δίκιο. Μα τι νομίζεις για τους άλλους; Τον Voinov, τον Stepan, ...

Ακούμε το κουδούνι της εισόδου, μία φορά. Ο Annenkov κάνει μια χειρονομία για να σταματήσει τη Dora που φαίνεται να θέλει να μιλήσει. Το κουδούνι ξαναχτυπά δύο φορές, διαδοχικά.

Annenkov
Αυτός είναι.

Βγαίνει. Η Dora περιμένει, ακίνητη πάντα. Ο Annenkov επιστρέφει με τον Stepan που τον κρατά από τους ώμους.


απόσπασμα από το θεατρικό... 


Μπορείτε να απολαύσετε το σπουδαίο αυτό θεατρικό έργο, σε ακουστική μορφή, χάρη στη ραδιοφωνική προσαρμογή της ΕΡΤ: