Γκόγκολ Ν. - Το Ημερολόγιο Ενός Τρελού

... Του Νικολάι Βασίλιεβιτς Γκόγκολ.

Ρώσος συγγραφέας που άφησε την σφραγίδα του στην Παγκόσμια λογοτεχνία. Χαρακτηρίζεται ως ο πατέρας του ρωσικού ρεαλισμού. Γεννήθηκε το 1809 στο Σορότσιντσι της Πολτάβας. Οι γονείς του, φτωχοί ευγενείς, παρά το ότι δεν είχαν ιδιαίτερη μόρφωση ήταν αυτοί που τον μύησαν στον κόσμο της λογοτεχνίας.
Βαθιά στοχαστικός ο Γκόγκολ με το λογοτεχνικό του έργο να διακρίνεται από λυρισμό, χιούμορ αλλά και θλίψη και απογοήτευση.  

Στο Ημερολόγιο Ενός Τρελού κυριαρχεί αυτό το πικρό χιούμορ, η αναζήτηση της κοινωνικής ταυτότητας του ανθρώπου, το φαίνεσθαι και η διαμόρφωσή του από όλους τους υπόλοιπους εξωτερικούς παράγοντες και τελευταία- ίσως τελευταία, από το ίδιο το είναι του ανθρώπου. Το δράμα φαίνεται από τις πρώτες ίσως γραμμές του διηγήματος, με έναν άνθρωπο- στην κατώτατη βαθμίδα στο άντρο του γραφειοκρατικού συστήματος (Υπουργείο)- να τριγυρνάει ανάμεσα σε ανθρώπους που δεν έχει καμία σχέση, κανένα αντίκρυσμα και η μόνη του επικοινωνία είναι 2-3 δειλές λέξεις με τον διευθυντή και την σκυλίτσα της κόρης του διευθυντή. 
Στο δράμα αυτό αναδεικνύεται η αίσθηση του σύγχρονου ανθρώπου πως έχει έρθει στη ζωή για κάτι σημαντικό, μεγαλοπιάνεται, μα στο τέλος καταλήγει στην απογοήτευση πως δεν είναι τίποτε παραπάνω από ένας Αντιγραφεύς Α'. 

Βασική- προσωπική- απορία, κάτι που το διερωτώμαι ως τα τώρα είναι αν ο Αυξέντιος Ιβάνοβιτς Ποπίτσιν ήταν εξαρχής φρενοβλαβής, γεγονός που τον αποξένωσε και τον απέκοψε από τους γύρω του, ή η διαμόρφωση της κοινωνίας με το σκληρό και αποκαρδιωτικό ταπεραμέντο της, με τα πρέπει και με το ατέρμονο κυνήγι τίτλων και χρημάτων ήταν αυτό που στην πορεία μετέτρεψε τον Ποπίτσιν σε φρενοβλαβή με τάσεις μεγαλομανίας...; 

(Σήμερα ο κόσμος είναι τυχερός μέσα στην ατυχία του: το διαδίκτυο μάς επιτρέπει να παίρνουμε συνεχώς μια γεύση από σπουδαία έργα [ διότι τίποτε δεν συγκρίνεται από την ανάγνωση του ίδιου του έργου] και να ενημερωνόμαστε πάνω σ'αυτά. Γι'αυτό όσοι δεν έχουν ακόμα διαβάσει το υπέροχο, όπως και τα υπόλοιπα του Γκόγκολ, διήγημα "Το Ημερολόγιο Ενός Τρελού" ας πάρουνε μια ιδέα από την θεατρική αποτύπωσή του. Το ρόλο του Ποπίτσιν έχει ο αείμνηστος Κ. Καρράς. Εξίσου σπουδαία ερμηνεία έχει κάνει και ο Δ. Κωνσταντίνου.)